“In a typically contradictory move, globalisation, while promoting economic integration among elites, has exacerbated sectarianism everywhere else.”
Pankaj Mishra
Sinds 2019 is het Innovatorium onderdeel van onze organisatie. Vanuit de overtuiging dat er iets moet veranderen in het muziekonderwijs creëerden we hiermee een laboratorium waar muziekdocenten workshops volgen. Het leren begrijpen en inspireren van jongeren met verschillende achtergronden staat hierbij centraal.
Op de Nederlandse conservatoria wordt nog altijd (bijna) uitsluitend de westerse klassieke muziektraditie behandeld, terwijl onze kosmopolitische samenleving een veelkleuriger en diverser repertoire nodig heeft. In het middelbaar onderwijs wordt het steeds duidelijker dat er te weinig docenten zijn met een bredere culturele horizon. Het Innovatorium biedt gemotiveerde muziekdocenten (in opleiding of al afgestudeerd) de mogelijkheid om zich muzikaal en pedagogisch verder te ontwikkelen. Samen met hen werken we aan nieuw muziekonderwijs waar gelijkwaardigheid van alle (muziek)culturen voorop staat.
Ben je muziekdocent en wil je meer weten over het Innovatorium? Neem dan contact op met onze productieleider Marthe van der Hilst.
In het Innovatorium ontwikkelen we nieuw repertoire en werk- en presentatievormen die daarbij aansluiten. We leiden muziekdocenten op in storytelling en geven hen handvatten om te werken vanuit de Vocal Leadership-methodiek.
Stefanie Kos
In het Innovatorium ontdekken muziekdocenten andere muziekculturen en andere geschiedenissen. Onder leiding van onze artists in residence en muzikaal leider Rohan Poldervaart wordt nieuw repertoire ontwikkeld dat een brug slaat tussen verschillende culturen. Met dit repertoire wordt in de klas en in het VOS Koor gewerkt.
Anthony Heidweiller
Vocal Statements @ TivoliVredenburg 2019
We kiezen vaak voor universele thema’s – zoals vrijheid, vriendschap of toekomst – waarbinnen zij een eigen verhaal kunnen kiezen om te vertellen. We wisselen open met elkaar van gedachten en gaan samen dieper in op deze thema’s. Zo ontstaat er een veilige ruimte voor iedereen om zijn of haar verhaal te delen. Voor onze docenten organiseren wij regelmatig workshops en lezingen rond dit onderwerp.
Carmen Hovestad, ArtEZ Conservatorium
Naast de gezamenlijke eigenaarschap van het proces zijn improvisatie, communicatie en reflectie belangrijke elementen van het samen zingen zoals wij dat vormgeven. Onze muziekdocenten worden getraind om hier zorg voor te dragen. Een van de technieken die hiertoe worden gebruikt is die van Embodied Music Making, waarbij de lichamelijke en sociale ervaring van zingen centraal staan.
Een hele prestatie verrichtte Suzan Westerveld met haar afstudeeronderzoek voor de Opleiding Docent Muziek (Artez). Naar aanleiding van haar ervaringen tijdens het Verdiepingstraject ontwierp zij een interessant model dat precies de rol van storytelling en eigenaarschap weergeeft in de Vocal Statements-aanpak. “Het persoonlijke verhaal is de start van betekenisvol zingen”, schrijft ze. Download hieronder haar scriptie, getiteld Maak jezelf verstaanbaar! Betekenisvol zingen & spreken.
Muzikaal leider VOS Rohan Poldervaart op het Leidscherijn College, Utrecht
Wil je op de hoogte blijven van wat wij doen en wat ons inspireert?
Antoinette Crawfurd-Smit, directeur OBS Het Zand (Utrecht)
Ook met de eerstejaars leerlingen van het Trajectum College (Utrecht, Overvecht) ging VOS op zoek gaan naar een passend alternatief voor het VOS-koor. In nauwe samenwerking met de geengageerde docenten van de school bedacht muzikaal leider Rohan Poldervaart om samen met de jongeren een muziekvideo te maken waarin het koorgevoel ruimte had. Het gekozen nummer was Iedereen is van de wereld van The Scene, waarvan de jongeren individueel de teksten inzongen. In de montage werden alle stemmen samengevoegd tot een mooi geheel. Aanvullend aan het samen zingen hebben de jongeren zelf gekozen hoe zij hun creativiteit wilden laten zien: door Statements te maken en als spoken word te delen, door te freerunnen of door te tekenen. We zijn trots op de jongeren en het resultaat!
Eigenlijk zouden de eerstejaars leerlingen van het Globe College (Utrecht, Kanaleneiland) die zich vrijwillig voor het VOS-koor hadden aangemeld dit jaar een traject volgen van samen zingen en statements formuleren met een eindpresentatie in TivoliVredenburg. Toen duidelijk werd dat dit niet mogelijk zou zijn hebben we samen met hen en hun docenten in Zoom-sessies een passende alternatieve vorm gevonden: een muziekvideo van het nummer Lean On Me van Bill Withers. Dit lied, dat al in het begin van het schooljaar was uitgezocht door VOS-docente Aarti Prins, kreeg binnen de actuele context een nieuwe betekenis. Wij vinden het heel mooi om te zien hoe de individuele talenten van de jongeren – zingen, tekenen, dansen en Statements schrijven en voordragen – samen een harmonieus en krachtig geheel vormen.
Op onze Instagram (IGTV) kun je een kijkje achter de schermen nemen van onze muziekvideo. Hier vind je onder meer een gesprek met VOS-docente Aarti Prins over het nummer Lean On Me en haar werkwijze, en deelt onze cameraman en creatieve regisseur Mathieu van de Berk hoe hij met de jongeren met een green screen heeft gewerkt. Insta: vocal_statements
Negatief advies VOS is verlies voor muziekeducatie in het vo/vmbo
De adviescommissie van de Cultuurnota Utrecht heeft gesproken en helaas is het advies voor Vocal Statements negatief. We zijn teleurgesteld.
De commissie uit haar waardering voor de educatieve activiteiten voor vmbo-leerlingen en studenten in het mbo. Ze is positief over de methodiekontwikkeling op basis van storytelling, werken met rolmodellen en burgerschap. En ze beschouwt het koppelen van koorzang aan kosmopolitisch repertoire en urgente maatschappelijke thematiek als gedurfd en van onderscheidend belang. Wat bedoelt de commissie eigenlijk als ze zegt dat VOS een ‘hoge gunfactor heeft’? Educatie is in deze wereld van Black Lives Matter geen gunst maar noodzaak. In het advies Nieuwe kleuren op een rijk palet geen woord over het verdwijnen van educatie-instellingen uit het gemeentebeleid. Als we willen dat de kunsten en het publiek in de zalen echt divers worden moet je juist investeren in het onderwijs.
Zonder de kleur van educatie geen rijk palet
In 2017 kwamen we met Vocal Statements als nieuwkomer in de muziekeducatie binnen in de Cultuurnota Utrecht. We gaven met 1800 vo/vmbo-leerlingen en artist in residence Aeham Ahmad concerten in de grote zaal van Tivoli Vredenburg. We wonnen in 2018 de Gouden C van het Fonds voor Cultuurparticipatie. Voor de periode 2021-2024 konden we bij de Gemeente niet aanvragen voor doorontwikkeling van dat succes want de ’functie educatie’ bestaat niet meer in het Utrechtse beleidsplan Kunst kleurt de Stad.
We dienden voor 2021-2024 een plan in voor het Innovatorium, dat deel van VOS dat presentatie, onderzoek en ontwikkeling met educatie verbindt. Helaas vindt de commissie dat plan als zelfstandig aanvraag onvoldoende afgebakend. Ons Innovatorium staat niet los, het bestaat bij de gratie van die prijswinnende educatie-functie. Het rijke palet van VOS is een lerende omgeving met kinderen, jongeren, hun ouders, muziekstudenten en professionele musici.
Wat bedoelt het advies met de ‘hoge gunfactor’ van VOS? Educatie is in deze wereld van Black Lives Matter geen gunst maar noodzaak. Als we willen dat de kunsten en het publiek in de zalen echt divers worden moet je investeren in het onderwijs. VOS heeft muziekeducatie in het vmbo-onderwijs en het vmbo-onderwijs bij de opleidingen docent muziek van de Nederlandse conservatoria op de kaart gezet. Ondertussen zwijgt de commissie over het nationale en internationale opdrachtwerk van VOS waarmee artistiek leider Anthony Heidweiller bijzondere artists in residence naar Utrecht kan halen en zijn eigen salaris terugverdient.
Einde Vocal Statements? Valt VOS bij de Gemeente Utrecht tussen wal en schip? VOS zet nu in op een tweejarige subsidie Omdat het Innovatorium ook volgens de commissie een nieuw initiatief is, gaan we er vanuit dat die regeling voor VOS open staat. We gaan daarover op korte termijn met de gemeente in gesprek.
Tenslotte…
Laat ons van harte partnerorganisaties TivoliVredenburg, Residenties Utrecht, DOX en Tweetakt en alle andere fantastische collega’s in Utrecht feliciteren met een verdiend positief advies. Well done!
‘Kosmopolitisch’ is een belangrijk woord voor ons. Het heeft te maken met wereldburgerschap, met een oprechte interesse in de ander die niet ophoudt bij de landsgrenzen. We geloven in de maatschappelijke verantwoordelijkheid van iedereen om nieuwsgierig te zijn naar wat nieuw en onbekend is.
Na het jarenlange ontwikkelen en realiseren van muziekeducatieprojecten zijn we nu sinds bijna een maand geconfronteerd met de stopzetting van ons interactieve ‘live-werk’ met de leerlingen.
Wij, Vocal Statements, moeten ons plotseling verhouden tot een manier van werken waarin we ons nooit eerder verdiept hebben.
Het artikel van journalist Merijn de Waal in het NRC van 27 maart jongstleden laat ons een werkelijkheid zien die schrijnend is. Mocht het online lesgeven onze realiteit worden voor de komende maanden dan staan wij samen met de scholen voor een grote uitdaging.
Het klinkt goed en haalbaar op papier, het digitale thuiswerken voor school. Maar niet elk huis heeft de ideale keukentafel met ruimte en rust voor het gesprek binnen het gezin – ook is het zo, dat veel gezinnen niet de computer hardware thuis hebben die vaak nodig is om online lessen te volgen – denk aan laptops, beeldschermen, iPads etc.
Het NRC artikel beschrijft de situatie van schoolkinderen wereldwijd. Over de situatie in Nederland wordt er o.a. dit geschreven:
Lees het complete artikel uit het NRC Handelsblad hier
